Żyjemy w świecie wypełnionym przez plastik. Zaśmieca on naszą planetę, zalega w oceanach i nie pozostaje bez wpływu na nasze zdrowie. W zmniejszeniu jego ilości służy recykling, w którym mają z kolei pomóc symbole na opakowaniach plastikowych.
Dlaczego warto znać symbole na plastikowych opakowaniach?
Oznaczenia na plastikowych opakowaniach dostarczają informacji, z jakiego tworzywa został wykonany przedmiot. Dzięki temu zyskujemy wiedzę, jak opakowania segregować i czy można przeprowadzić ich recykling. Od rodzaju plastiku zależy też, czy opakowanie posiada toksyczne związki chemiczne, a co za tym idzie, czy jest dopuszczone do kontaktu z żywnością. Oznaczenia plastiku pomagają więc kupującym podejmować świadome decyzje konsumenckie.
Najważniejsze symbole na opakowaniach z tworzyw sztucznych
Na podstawie symboli umieszczonych na opakowaniach plastikowych możemy stwierdzić, czy nadają się one do przetworzenia. Kody recyklingu tworzyw sztucznych występują jako symbole graficzne – trójkąty złożone z trzech strzałek. W środku trójkąta znajduje się oznaczenie w postaci cyfry, a pod nim skrót nazwy tworzywa. Takie znaki najczęściej znajdują się na spodzie opakowania i nie zawsze są łatwo czytelne. Możemy wyróżnić 7 oznaczeń tworzyw plastikowych.
PET/PETE – 1
Politereftalan etylenu. Bezbarwny, trwały, tani i elastyczny. Jedno z najczęściej spotykanych tworzyw. PET jest wykorzystywany do wytwarzania butelek na wodę, naczyń jednorazowych, opakowań do żywności oraz włókien sztucznych.
Politereftalan etylenu jest dopuszczony do pakowania żywności poprzez atesty Unii Europejskiej i amerykańskiej Agencji Żywności i Leków. Jednak badania naukowców z Uniwersytetu im. Goethego we Frankfurcie wykazały, że woda przechowywana w butelce PET zawierała tzw. ksenoestrogeny. Są to substancje zaburzające gospodarkę hormonalną człowieka i mogące zwiększać ryzyko zachorowania na otyłość, cukrzycę oraz nowotwory piersi i prostaty.
Produkty z PET nie powinny być podgrzewane ani wystawiane na działanie promieni słonecznych. Odpady wykonane z tego plastiku mogą ulegać recyklingowi, ale nie powinny być ponownie wykorzystywane do przechowywania żywności. PET należy do tworzyw trudno ulegających biodegradacji.
HDPE – 2
Polietylen o wysokiej gęstości. Półprzezroczysty, droższy od PET i dlatego rzadziej wykorzystywany. Jest stosowany do produkcji butelek na sok, mleko oraz wodę. Oprócz tego HDPE służy do produkcji kontenerów na śmieci, opakowań na detergenty, rur, nakrętek, toreb oraz zabawek.
Tego rodzaju plastik podlega częstemu recyklingowi, również ze względu na swoją cenę. Po umyciu letnią wodą opakowania HDPE mogą być ponownie wykorzystywane. Z przetworzonego polietylenu można wytwarzać produkty nieżywnościowe np. zmywacze do paznokci, toniki, szampony, markery.
V/PVC – 3
Polichlorek winylu. Stosowany do produkowania folii do pakowania żywności, ale znajduje też zastosowanie w wytwarzaniu wykładzin podłogowych, rur, elektroizolacji, stolarki drzwiowej i okiennej. Korzysta z niego również branża medyczna, wykorzystując do produkcji strzykawek, cewników, osłonek do rur i przewodów.
PVC nie powinien być podgrzewany ani stosowany do produkcji pojemników na żywność. Podczas spalania może wydzielać toksyny. Polichlorek winylu nadaje się do wielokrotnego recyklingu.
LDPE – 4
Polietylen o niskiej gęstości stosowany głównie w branży spożywczej i farmaceutycznej. Cieszy się opinią bezpiecznego dla zdrowia i produkuje się z niego naczynia jednorazowego użytku, folię do przechowywania produktów spożywczych, toreb zakupowych i opakowań. Plastik LDPE jest też wykorzystywany do tworzenia wyściółek w kubkach na napoje.
Mimo to nie może być wystawiany na działanie wysokich temperatur i uznawany jest za mniej bezpieczny niż plastiki 2 i 5. Recykling LDPE jest możliwy, ale w rzadko wykonywany. Możliwe jest ponowne użycie pojemników wykonanych z tego polietylenu.
PP – 5
PP – polipropylen. Drugi, obok tworzywa oznaczonego symbolem 2, bezpieczny dla zdrowia plastik. W kontakcie z żywnością nie wykazuje negatywnych właściwości. Stosuje się go do produkcji opakowań na żywność, korków do butelek, lunch boxów, pojemników na soczewki kontaktowe. W budownictwie jest często stosowany do produkcji rur, izolacji przewodów elektrycznych, profili czy folii.
Polipropylen możemy poddawać recyklingowi. Jest plastikiem przeznaczonym do wielokrotnego użytku.
PS – 6
PS – polistyren najbardziej rozpoznawalny w formie styropianu. Choć jest powszechnie stosowany jako materiał ociepleniowy, a często również jako materiał, z którego wykonywane są tacki na jedzenie na wynos i przykrywki kubków, może być toksyczny. Wydobywa się z niego BPA oraz styren, który pod wpływem ciepła lub kwaśnych substancji wnika w żywność, a następnie odkłada w tkance tłuszczowej zwierząt i ludzi. Duże stężenie tej substancji może prowadzić do schorzeń układu nerwowego.
6 PS jest plastikiem trudnym do recyklingu, zwłaszcza jeśli chodzi o brudny i pokruszony styropian. Ma tendencję do rozpadania się na małe kuleczki, które docierając do mórz i oceanów tworzą na ich powierzchni osady z mikroplastiku.
Inne/Other – 7
Pod tą kategorią kryją się wszystkie plastiki, których nie można jednoznacznie przyporządkować do wcześniejszych grup. Opakowania wyposażone w ten symbol to często plastiki zawierające bisfenol A (BPA). Jest to szkodliwy związek chemiczny, który może zwiększać występowanie chorób układu nerwowego i hormonalnego. Jeśli na opakowaniu nie ma oznaczenia BPA Free, najlepiej zrezygnuj z zakupu produktu. Z drugiej strony symbol 7 można też znaleźć na opakowaniach bezpiecznych, jak np. wykonanych z tritanu, który nadaje się nawet do przechowywania gorących napojów.
Recykling produktów z tej grupy jest trudny, bo ciężko stwierdzić, z jakim rodzajem opakowań mamy do czynienia.
Jakie jeszcze symbole na opakowaniach możesz spotkać?
Oprócz informacji na temat rodzaju tworzywa i możliwości recyklingu, plastikowe opakowanie posiada również symbole informujące jak go bezpiecznie używać. Warto się zapoznać z tymi informacjami, by bezpośredni kontakt z opakowaniem był bezpieczny. Jakie symbole mogą posiadać plastikowe produkty?
- BPA Free
- można myć w zmywarce,
- można używać w mikrofalówce,
- można podgrzewać w piekarniku lub kuchence mikrofalowej z opcją grilla,
- wskazanie zakresu temperatur,
- można mrozić.
Plastik to zmora współczesnego świata, zwłaszcza jeśli chodzi o opakowania jednorazowe. Jeśli nie musisz, nie kupuj produktów zapakowanych przy użyciu tego tworzywa. O wiele lepszym wyborem dla Twojego zdrowia i środowiska będą na przykład opakowania wykonane ze szkła. Jeśli sięgasz po produkt plastikowy, zwróć uwagę, jakie posiada oznaczenie – najlepszym wyborem będzie opakowanie 2 HDPE lub 5 PP. Zawsze stosuj się do zaleceń dyktowanych przez oznaczenia na opakowaniach i np. nie podgrzewaj tworzyw do tego nieprzeznaczonych.
